คำศัพท์ที่เกี่ยว

การสอบเทียบ หมายถึง การเทียบระหว่าง เครื่องมือ 2 เครื่องมือ ที่มีความละเอียดต่างกัน
การทวนสอบ หมายถึง การเทียบระหว่าง เครื่องมือ 2 เครื่องมือ ที่มีความละเอียดเหมือนกัน
เครื่องมือวัด หมายถึง เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบค่าต่างๆ ที่เราต้องการ
ใบ Certificate หมายถึง ใบรายงานผลการสอบเทียบ (โดยการตีความหมายในใบ Certificate จะพูดถึงในบทความต่อไป)

ISO 9001:2008 ข้อกำหนดที่ 7.6

Control of monitoring and measuring equipment
การควบคุมอุปกรณ์เฝ้าระวังและการตรวจวัด


        องค์กร ต้อง กำหนดการเฝ้าติดตามและการตรวจวัดที่จะดำเนินการ และกำหนดอุปกรณ์ต่างๆในการเฝ้าติดตามและตรวจวัดที่จำเป็น ในการใช้เป้นหลักฐานว่าผลิตภัณฑ์สอดคล้องกับข้อกำหนดต่างๆ

       องค์กร ต้องจัดทำกระบวนการต่างๆ เพื่อให้มั่นใจว่า การเฝ้าติดตามแตรวจวัดสามารถดำเนินการได้ และดำเนินการไปในแนวทางที่สอดคล้องแน่นอนกับข้อกำหนดต่างๆในการเฝ้าติดตามและตรวจวัดด้วย


ถ้าจำเป็น เพื่อให้ผลลัพธ์สำหรับการยืนยันนั้นไว้ใจได้ อุปกรณ์ตรวจวัดต้อง
a) ได้รับการสอบเทียบ หรือทวนสอบ หรือทั้ง 2 อย่าง ตามช่วงระยะเวลาที่ระบุไว้ หรือก่อนการนำไปใช้งาน เทียบกับมาตรฐานการตรวจวัดที่ย้อนกลับไปยังมาตรฐานระดับสากล หรือระดับชาติ ซึ่งถ้าไม่มีมาตรฐานดังกล่าวปรากฎอยู่ หลักการพื้นฐานที่ใช้ในการสอบเทียบ หรือทวนสอบ ต้องมีการบันทึก (ดู ข้อกำหนด 4.2.4)
b) ได้รับการปรับแต่ง หรือปรับแต่งซ้ำ ตามความจำเป็น
c) มีการชี้บ่งสถานะของการสอบเทียบ
d) ได้รับการปกป้องจากการปรับแต่งที่สามารถทำให้ผลการตรวจวัด ไม่สามารถใช้ยืนยันได้
e) ได้รับการป้องกันจากอันตรายหรือการเสื่อม ระหว่างการเคลื่อนย้าย การซ่อมบำรุง และการเก็บ

      นอกจากนี้องค์กร ต้อง ประเมินและบันทึกผลการตรวจวัดครั้งที่ผ่านมา ในกรณีที่พบว่าเครื่องมือไม่สอดคล้องกับข้อกำหนดต่างๆ องค์กร ต้อง ลงมือตามความเหมาะสมต่อเครื่องมือ และผลิตภันฑ์ใดได้รับผลกระทบ

       บันทึกผลของกการสอบเทียบ และทวนสอบ ต้องได้รับการเก็บรักษาไว้ (ดู ข้อกำหนด 4.2.4)

        เมื่อมีการเฝ้าติดตามและตรวจวัดข้อกำหนดพิเศษต่างๆ ต้อง มีการรับรองยืนยัน ขีดความสามารถของโปรแกรมคอมพิวเอตร์ที่ใช้ในการกระทำนั้น ทั้งนี้ ต้อง กระทำก่อนการใช้ครั้งแรก และยืนยันซ้ำตามความจำเป็น


      หมายเหตุ: การยืนยันความสามารถของโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อสนองต่อการใช้งาน อาจจะรวมถึงการทวนสอบและการจัดองค์ประกอบของโปรแกรม เพื่อคงสภาพความเหมาะสมต่อการใช้งาน




    สำหรับการตีความหมายให้เป็นภาษาพูดรต้องรอซักพักก่อนครับ เพราะผมจะเช็คดูว่ามีคนสนใจหัวข้อนี้มากน้อยขนาดไหน

ขั้นตอนการสร้าง กระบวนการสอบเทียบ ในโรงงาน

1. ต้องทราบก่อนว่าโรงงานเราผลิตอะไร (เดินดู และตรวจสอบให้รอบๆกระบวนการ) แล้วบันทึกว่า เครื่องมือวัดอะไรที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์ของเราบ้าง (เครื่องมือที่ส่งผลต่อผลิตภัณฑ์ เป็นประมาณว่าถ้ามันเกิด Error แล้วผลิตภัณฑ์เราจะเสียหาย หรือไม่เป็นไปตามข้อกำหนด)

2. จัดการทำบัญชีรายชื่อเครื่องมือวัดที่มีผลต่อผลิตภัณฑ์ของเรา ข้อมูลที่ต้องมีได้แก่ ชื่อ รหัส ใช้ที่ไหน ยี่ห้อ รุ่น ค่าความละเอียด ช่วงการใช้งาน ความสามารถของเครื่อง ฯลฯ

3. กำหนดค่า Error ที่ยอมรับได้ โดยพิจารณาจากผลิตภัณฑ์ของเราว่า ถ้าเครื่องมือ เครื่องนี้ Errorไปเท่าไหร่แล้วไม่ส่งผลต่อผลิตภัณฑ์

4.กำหนดแผนที่จะสอบเทียบหรือทวนสอบ ครั้งแรกก็กำหนด ถี่ๆหน่อยแล้วเก็บประวัติเป็นสถิติ ถ้ามีแนวโน้มไม่ออกนอก Error ที่ยอมรับได้ก็ค่อยขยายความถี่ออก

5. ดำเนินการทวนสอบหรือสอบเทียบตามแผน

6. ประเมินค่าที่ได้มา

7. บันทึกประวัติ



      สำหรับตัวอย่างผมยังไม่เขียนนะครับต้องรอตรวจสอบดูความต้องการก่อน สำหรับ 7 ข้อข้างบนมันเป็นแบบคร่าวๆก่อนครับ แต่มันจะมีข้อย่อยอีกมากมายครับ และเครื่องมือแต่ละเครื่องมือก็ทวนสอบหรือสอบเทียบไม่เหมือนกันครับ

ความหมาย

PM = Preventive Maintenance การบำรุงรักษาเชิงป้องกัน (ทำก่อนเสีย)




CM = Corrective Maintenance การบำรุงรักษาเชิงแก้ไข (เสียก่อนทำ)

ติดต่อ

Isoengineering@hotmail.com

ใบ Certificate of Calibretion

ส่วนหัว

Equipment: ชื่อของเครื่องมือ
Model: รุ่นของเคร่องมือเรา
Serial No.: รหัสประจำตัวเครื่อง (ติดมาจากโรงงาน)
ID No.: เป็นรหัสที่เรากำหนดให้เครื่องมือเรา
Manufacturer: ยี่ห้อ, ผู้ผลิต
Submitted by: ที่อยู่ของเรา
Ambient Temperature: อุณหภูมิ ณ ห้องสอบเทียบ
Relative Humidity: ความชื้น ณ ห้องสอบเทียบ
Calibratd by: บุคคลที่ทำการสอบเทียบให้เรา
Approved by: ผู้ตรวจสอบ, ผู้อนุมัติ
Calibretion Date: วันที่ทำการสอบเทียบ
Procedure Used: อ้างอิงขั้นตอนการปฎิบัติงาน ของห้องสอบเทียบ ว่าเป็น Procedure อะไร
Condition of this of calibration: เครื่องมือ Std. ของห้องสอบเทียบ



ตารางการสอบเทียบ

Std. หรือ Standard: ค่าของเครื่องมือมาตรฐานของห้องสอบเทียบ
UUC. หรือ Unit Under Calibration: ค่าของเครื่องมือของเรา
Error: เกิดจาก UUC. - STD.
Uncer. หรือ Uncertainty: ความไม่แน่นอนในการวัด เกิดได้จากหลายสาเหตุ ตัวอย่างเช่น ห้องสอบเทียบ, ผู้ที่สอบเทียบ, เครื่องมือ ฯลฯ ซึ่ง Uncer แต่ละห้องสอบเทียบจะไม่เท่ากัน การหา Uner. ต้องใช้หลักการทางสถิติเข้ามาช่วย